Επιστροφή στην ύπαιθρο ως αγρότες νέας γενιάς

Αρκετοί είναι οι Ελληνες οι οποίοι τα τελευταία χρόνια επέστρεψαν στο χωριό για να καλλιεργήσουν τη γη, ενώ αυξάνεται το ποσοστό εκείνων που λόγω της κρίσης σκέφτονται σοβαρά να ασχοληθούν με τα χωράφια.

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα, ενώ σπούδασε Πληροφορική στη Μεγάλη Βρετανία. Ο Λευτέρης Ξανθάκης, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, εργάστηκε στο αντικείμενό του σε πολυεθνική εταιρεία στην Αθήνα. Σε ηλικία 27 ετών, όταν οι περισσότεροι νέοι προσπαθούν να μπουν στην αγορά εργασίας, εκείνος έβαλε προτεραιότητες και αποφάσισε να κάνει την... ανατροπή.

Η ζωή τους στην πόλη δεν ήταν αυτή που ήθελαν. Για κάποιους η επαγγελματική τους πορεία έως εκείνη τη στιγμή δεν τους γέμιζε και αποφάσισαν να κάνουν το επόμενο βήμα. Για κάποιους άλλους, πάλι, η επιστροφή στην ύπαιθρο ήταν μονόδρομος. Αρκετοί είναι οι Ελληνες οι οποίοι τα τελευταία χρόνια επέστρεψαν στο χωριό για να καλλιεργήσουν τη γη, ενώ αυξάνεται το ποσοστό εκείνων που λόγω της οικονομικής κρίσης σκέφτονται σοβαρά να γίνουν αγρότες.

«Προτίμησα τη φύση. Αν και δεν είχα καταγωγή, εγκαταστάθηκα στη Λακωνία. Ενας οικογενειακός φίλος είχε αγοράσει γη στην περιοχή και μαζί ξεκινήσαμε τον ελαιώνα. Ετσι προέκυψε η ενασχόλησή μου με την ελιά, το πλέον δυναμικό, κατά τη γνώμη μου, ελληνικό προϊόν», λέει ο 32χρονος Λευτέρης, σήμερα ελαιοπαραγωγός. Οπως εξηγεί, για να πει κανείς αν έκανε καλά που έφυγε από την πόλη για την ύπαιθρο, πρέπει να περάσουν τουλάχιστον δύο χρόνια. «Είναι πολύ δύσκολα στην αρχή, γι' αυτό και πρέπει να μπουν προτεραιότητες και να δεις τι είναι αυτό που σε κάνει ευτυχισμένο. Επειτα από πέντε χρόνια λέω ότι δεν το μετανιώνω που έκανα αυτή την επιλογή».

Δεν το έβαλε κάτω ούτε όταν οι φωτιές στην Πελοπόννησο του έκαψαν τις 16.000 ελιές, «από τις οποίες σώσαμε μόλις 400 ρίζες. Ξαναφύτεψα 7.000 ελιές και συνεχίζω». Η παραγωγή του από τα περίπου 600 στρέμματα φτάνει στον έναν τόνο ετησίως, μόνο από τα δέντρα που δεν κάηκαν, ενώ οι πελάτες του ξεπερνούν τους 600 - το 95% είναι από την Αθήνα. «Συνειδητά επέλεξα να δίνω το ελαιόλαδο αποκλειστικά σε ιδιώτες και όχι σε καταστήματα, γι' αυτό και δύο φορές την εβδομάδα ανεβαίνω Αθήνα και παραδίνω εγώ το λάδι. Παράλληλα έφτιαξα και το ελαιοτριβείο». Οι σπουδές και η προηγούμενη επαγγελματική του εμπειρία τον βοήθησαν, καθώς μέσω του facebook διαφήμισε το προϊόν του: «Στόχευα σε νέους ανθρώπους 25-55 ετών, οι οποίοι αγαπούν τα ελληνικά προϊόντα και τη μαγειρική».

Περιβαλλοντική συνείδηση, ανώτερη μόρφωση, διάθεση για δουλειά, πλούσιες ιδέες και συχνά - αλλά όχι απαραίτητα - νεαρή ηλικία είναι τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν το προφίλ του αγρότη των επόμενων χρόνων. Σύμφωνα με τον επίκουρο καθηγητή του Τμήματος Φυτικής Παραγωγής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με εξειδίκευση στη βιολογική γεωργία, Δημήτρη Μπιλάλη, οι τελευταίες και επόμενες φουρνιές αγροτών θα έχουν τα χαρακτηριστικά του παραγωγού και όχι του καλλιεργητή, γεγονός που σημαίνει ότι θα ενδιαφέρονται περισσότερο για την ποιότητα των προϊόντων τους και λιγότερο για τη λήψη των χρημάτων μιας επιδότησης. «Δεδομένου ότι μιλάμε για αστούς, εν δυνάμει αγρότες, οι οποίοι θα βρεθούν στην ύπαιθρο, θα έχουν αρκετά πλεονεκτήματα σε σχέση με τον αγρότη των δεκαετιών του '70 και του '80. Θα ενδιαφέρονται για την ποιότητα της καλλιέργειάς τους, με στόχο να φτάσει το προϊόν στο ράφι του σούπερ μάρκετ, και όχι μόνο να πάρουν την επιδότηση», λέει.

Μάλιστα, όπως εξηγεί, τέσσερα είναι τα είδη των καλλιεργειών με τη μεγαλύτερη δυναμική στην Ελλάδα: τα κηπευτικά, η ελαιοκομία - αμπελουργία, τα φυτά μεγάλης καλλιέργειας - όπως σιτάρι, κριθάρι, αραβόσιτος (καλαμπόκι) -, καθώς και καινοτόμα αλλά και φαρμακευτικά φυτά, όπως το λινάρι για εργόχειρο λάδι ή για τη βιομηχανία ή σουσάμι. «Ακόμη πιο ανερχόμενα είναι τα αρωματικά φαρμακευτικά φυτά για να υποστηρίξουν τη βιομηχανία των καλλυντικών αλλά και τη βιομηχανία τροφίμων» αναφέρει ο Δημήτρης Μπιλάλης και εφιστά την προσοχή των νέων αγροτών στη διαδικασία της μεταποίησης. «Καλό θα ήταν τρεις-τέσσερις αγρότες από την ίδια περιοχή να αναλάβουν μόνοι τους τη μεταποίηση, αλλιώς δεν μπορεί να υπάρξει γραμμική συσχέτιση ανάμεσα στην τιμή του καταναλωτή και στην τιμή του παραγωγού». Εξηγεί δε ότι μπαίνοντας ένας αγρότης στο σύστημα πιστοποιημένης ή βιολογικής γεωργίας υποχρεούται να τυποποιεί ή να συσκευάζει τα προϊόντα του. «Αυτή η μεταποίηση εξαφανίζει αμέσως τους μεσάζοντες, με αποτέλεσμα να έχουν μεγάλο οικονομικό όφελος οι παραγωγοί και χαμηλότερη τιμή οι καταναλωτές» καταλήγει.

Πηγή:  Τα Νέα

Το πείραμα του Wörgl – Μια ιστορία σαν παραμύθι.

Μια μεγάλη απόφαση.
Το Wörgl (Βεργκλ) ήταν μια μικρή πόλη 4.500 κατοίκων στην Αυστρία όπου διεξήχθη ένα καινοτόμο οικονομικό πείραμα το 1932. Ήδη η Ευρώπη είχε χτυπηθεί από το κραχ του 1929, και το 1931 που εκλέχτηκε Δήμαρχος ο Michael Untergüggenberger (Μίκαελ Ούντεργκέγκενμπέργκερ) ήδη είχε έλθει η ύφεση με 30% ανεργία, και 10% άπορους. Ο νέος Δήμαρχος προερχόταν από φτωχή αγροτική οικογένεια, ο ίδιος κατόρθωσε να μορφωθεί μόνος του και να γίνει μηχανικός στους σιδηροδρόμους. Αν και ο ίδιος δεν ήταν μαρξιστής, είχε συνδικαλιστική δράση και υποστήριζε τα συμφέροντα των εργαζομένων ενάντια των πλουσίων επενδυτών του σιδηροδρόμου, πράγμα που το πλήρωσε με την μη προσωπική του άνοδο στην ανώτερη ιεραρχία των σιδηροδρομικών υπαλλήλων. Ήταν ένας άνθρωπος ανοιχτόμυαλος, πρακτικός, εργατικός, δραστήριος που κέρδισε την καρδιά των συμπολιτών του, οι οποίοι τον εμπιστεύτηκαν στη θέση του Δημάρχου, γνωρίζοντας ότι δεν θα τους προδώσει.

Ο νέος δήμαρχος είχε έναν μακρύ κατάλογο έργων που ήθελε να εκτελέσει. Έργα απολύτως απαραίτητα όπως η ύδρευση της πόλης, η ασφαλτόστρωση των δρόμων, ο οδικός φωτισμός και η φύτευση δέντρων κατά μήκος των οδών. Αλλά τα δημοτικά ταμεία ήταν σχεδόν άδεια, και οι δημότες ήταν ήδη σε δεινή οικονομική κατάσταση, αντιμετωπίζοντας αρκετοί από αυτούς πρόβλημα επιβίωσης. Ο Δήμαρχος καταλάβαινε ότι μία αύξηση της φορολογίας τους, προκειμένου να χρηματοδοτηθούν τα δημοτικά έργα, θα οδηγούσε σε περαιτέρω φτώχεια και ύφεση.

Ο Δήμαρχος όμως είχε μελετήσει το βιβλίο «Η Φυσική Τάξη» του οικονομολόγου Silvio Gesell (Σύλβιο Γκέσελ). Ο οποίος πίστευε ότι η αργή κυκλοφορία του χρήματος είναι η κύρια αιτία για την παραπαίουσα οικονομία. Το χρήμα ως μέσο συναλλαγής ολοένα εξαφανίζεται από τα χέρια των εργατών – παραγωγών και μαζεύεται στα χέρια των λίγων που το συσσωρεύουν, εκμεταλλεύονται τους τόκους, και δεν το επιστρέφουν πίσω στην αγορά. Κατ΄ αυτόν δηλαδή, όσο περισσότερο χρήμα είχαν, όσο περισσότεροι άνθρωποι, οι οποίοι το κυκλοφορούν συνεχώς, τότε η Κοινωνία θα έχει υγιή ανάπτυξη και ευημερία.

Ο Δήμαρχος βάζοντας σε εφαρμογή την παραπάνω θεωρία, ξεκίνησε το πρόγραμμα των Δημοτικών του έργων, δίνοντας δουλειά σε πολλούς εργαζόμενους και εργολάβους, ξεκαθαρίζοντας όμως ότι η πληρωμή τους θα γινόταν με σελίνια (το νόμισμα της Αυστρίας) όχι εκτυπωμένα από την Εθνική Τράπεζα της, αλλά από τον Δήμο του Wörgl. Όντως εκτυπώθηκαν και τέθηκαν σε κυκλοφορία 32.000 σελίνια ως “Γραμμάτια Πιστοποίησης Εργασίας”, κάτι σαν ένα δωρεάν χρήμα, διότι δεν είχαν αντίκρισμα σε χρυσό, απλά αναγνώριζαν την παροχή έργου προς την Κοινότητα. Κόπηκαν χαρτονομίσματα ονομαστικής αξίας στα 1, 5 και 10 σελίνια.

Τα χρήματα του Wörgl

Στις 31 Ιουλίου 1932 δόθηκαν τα πρώτα 1.800 Σελίνια για να πληρωθούν οι μισθοί των εργαζομένων, και η αξία των υλικών που αναλώθηκαν τον πρώτο μήνα στα δημοτικά έργα. Οι άνθρωποι που πήραν αυτά τα νέα σελίνια, μπορούσαν να πληρώσουν τους δημοτικούς τους φόρους, αλλά και να αγοράσουν ψωμί. Ο αρτοποιός παίρνοντας αυτά τα σελίνια μπορούσε να αγοράζει αλεύρι από τον μυλωνά. Ο μυλωνάς αγόραζε σιτάρι από τον γεωργό. Ο γεωργός αγόραζε εργαλεία από τον σιδερά. Ο σιδεράς αγόραζε παπούτσια από τον τσαγκάρη. Ο τσαγκάρης πλήρωνε τον δάσκαλο που έκανε μάθημα στα παιδιά του. Ο δάσκαλος αγόραζε ψωμί στον αρτοποιό. Και ο κύκλος κυκλοφορίας του χρήματος επαναλαμβανότανε συνεχώς και καθημερινά, σε τέτοιο σημείο ώστε ήδη την τρίτη μέρα, ο κύκλος εργασιών ολόκληρης της πόλης να είναι παραπάνω από 10πλάσιος από τα 1.800 σελίνια που δόθηκαν στη κυκλοφορία σε σημείο το να υποπτεύονται κάποιοι ότι κάποια σελίνια είχαν πλαστογραφηθεί. Ο Δήμαρχος όμως είχε εφαρμόσει μία πρόσθετη μέθοδο για να κάνει το χρήμα να αλλάζει συνεχώς χέρια με μεγάλη ταχύτητα:

Τα χρήματα του Wörgl έχαναν το 1% της ονομαστικής τους αξίας κάθε μήνα. Για να αποφευχθεί αυτή η υποτίμηση ο ιδιοκτήτης του γραμματίου το δαπανούσε όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Ειδάλλως, την πρώτη μέρα του επόμενου μήνα, έπρεπε να αγοράσει ένα κουπόνι σαν γραμματόσημο, με αξία το 1% της ονομαστικής αξίας και να το κολλήσει στο χαρτονόμισμα. Υπήρχε δηλαδή μία λειτουργία αντίθετη από τον τοκισμό, που επέτρεπε στο χρήμα να κυκλοφορεί συνεχώς.

Ο Δήμαρχος φυσικά δεν μπορούσε να προσλάβει όλους τους ανέργους της πόλης για τα δημοτικά έργα. Με την αύξηση του κύκλου εργασιών της πόλης όμως, ο αρτοποιός για παράδειγμα δεν προλάβαινε μόνος του να βγάζει τα ψωμιά που του ζητούσαν, υποχρεώθηκε λοιπόν να προσλάβει έναν βοηθό, τον οποίον πλήρωνε με τα σελίνια του Δήμου. Το ίδιο κάνανε και οι υπόλοιποι επαγγελματίες. Οι βοηθοί που προσλήφθηκαν όμως διευρύνανε την αγοραστική δύναμη της πόλης και έτσι οι επαγγελματίες είχαν να αντιμετωπίσουν μία περαιτέρω αύξηση της ζήτησης, σε σημείο που κανένας κάτοικος της πόλης να είναι άνεργος, αλλά αντίθετα να υπάρχουν παντού αγγελίες ζήτησης προσωπικού. Έτσι το σύστημα αρχίζει να αποκτάει μία δυναμική μορφή, και οι άνεργοι από τα γύρω χωριά έρχονται για να δουλέψουν στο Wörgl, επίσης οι παραγωγοί από τα γύρω χωριά που είχαν τα προϊόντα τους απούλητα (διότι μέχρι τώρα κανείς δεν είχε χρήματα για να τα αγοράσει) επιτέλους βρήκαν αγοραστές στο Wörgl, αλλά με τους νέους επισκέπτες διευρύνεται ακόμα περαιτέρω η αγοραστική δύναμη, ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται και η παραγωγική δραστηριότητα. Οι ξένοι εργάτες παίρνοντας τα σελίνια του Wörgl, δυνάμωναν και τις δικές τους τοπικές οικονομίες, επεκτείνοντας την ανάπτυξη στα γύρω χωριά, αλλά το ίδιο το Wörgl έβγαινε αλώβητο, από αυτή την έξοδο του χρήματος. Ο Δήμαρχος είχε ένα στρατηγικό πλεονέκτημα: Ήταν αυτός που εκτύπωνε το χρήμα. Δεν ήταν ένας ιδιώτης τραπεζίτης με σκοτεινά συμφέροντα κυριαρχίας από πίσω του, αλλά ένας άνθρωπος στην υπηρεσία των πολιτών.

Η πίσω όψη κάθε γραμματίου περιείχε αυτολεξεί την ακόλουθη συγκινητική δήλωση, κάποια λόγια που φαίνονται σαν να γράφτηκαν σήμερα, και όμως γράφτηκαν το 1932:

«Προς όλους τους ενδιαφερόμενους: Ο αργός ρυθμός που κυκλοφορεί το χρήμα έχει προκαλέσει μια πρωτοφανή ύφεση του εμπορίου και βύθισε εκατομμύρια ανθρώπους σε απόλυτη εξαθλίωση. Από οικονομικής απόψεως, η καταστροφή του κόσμου άρχισε! -Είναι καιρός, με αποφασιστική και έξυπνη δράση, να προσπαθήσουμε να συγκρατήσουμε την πτωτική βουτιά του εμπορίου και έτσι να σωθεί η ανθρωπότητα από αδελφοκτόνους πολέμους, χάος και διάλυση. Οι άνθρωποι ζουν μέσα από την ανταλλαγή υπηρεσιών τους. Η υποτονική κυκλοφορία έχει σταματήσει σε μεγάλο βαθμό αυτή την ανταλλαγή και έτσι ρίχνονται εκατομμύρια άνθρωποι που θέλουν να εργαστούν εκτός εργασίας – Πρέπει, συνεπώς, να αναβιώσουμε αυτή την ανταλλαγή υπηρεσιών και έτσι οι άνεργοι να επιστρέψουν στην παραγωγική τάξη. Αυτός είναι ο στόχος του πιστοποιητικού εργασίας που εκδίδεται από την αγορά της πόλης του Wörgl: Να μειώσει τα βάσανα και το φόβο, να προσφέρει δουλειά και ψωμί».

Η επιτυχία του Wörgl

Σε περίοδο 13 μηνών, ο Δήμαρχος εκτέλεσε όλα τα έργα που είχε σχεδιάσει: Ύδρευση, δρόμοι, φωτισμός. Επίσης κατασκευάστηκαν νέα δημόσια κτίρια, ένας ταμιευτήρας νερού, μία πίστα για σκι, και μια γέφυρα. Επίσης έγιναν αναδασώσεις, γιατί αντιλαμβάνονταν οι άνθρωποι του τότε, που ζούσαν πιο κοντά στη Φύση, το μελλοντικό κέρδος από την ύπαρξη των Δασών.

Σε έξι γειτονικά χωριά επεκτάθηκε το σύστημα με επιτυχία. Ο Γάλλος πρωθυπουργός, Eduard Dalladier, έκανε μια ειδική επίσκεψη για να δει το “θαύμα του Wörgl”. Τον Ιανουάριο του 1933, το νέο οικονομικό σύστημα επεκτείνεται στη γειτονική πόλη της Kirchbühl, και τον Ιούνιο του 1933, ο Δήμαρχος του Wörgl συναντήθηκε με εκπροσώπους από 170 διαφορετικές πόλεις της Αυστρίας που ενδιαφέρονταν για την γενικευμένη εφαρμογή του συστήματος και στις πόλεις τους.

Η παρακάτω έκθεση συντάχθηκε από τον Claude Bourdet, έναν αυτόπτη μάρτυρα Καθηγητή του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης:

«Επισκέφθηκα το Wörgl τον Αύγουστο του 1933, ακριβώς ένα χρόνο μετά την έναρξη του πειράματος. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι τα αποτελέσματα φτάνουν το θαύμα. Οι δρόμοι, περιβόητοι για την άθλια κατάσταση τους, συναγωνίζονται τώρα την ιταλική Autostrade (Ιταλική Εθνική Οδό). Το Συγκρότημα των Δημαρχιακών γραφείων έχει ανακαινιστεί όμορφα ως ένα γοητευτικό σαλέ με ανθισμένες γλαδιόλες. Μια νέα τσιμεντένια γέφυρα φέρει περήφανα την πλάκα: “Χτισμένο με δωρεάν χρήματα το έτος 1933″. Παντού βλέπει κανείς νέους φανοστάτες στους δρόμους, καθώς και ένα δρόμο με το όνομά του Silvio Gesell. Οι εργαζόμενοι στα πολλά εργοτάξια είναι όλοι ένθερμοι υποστηρικτές του συστήματος του δωρεάν χρήματος. Στα καταστήματα τα γραμμάτια είναι αποδεκτά παντού, παράλληλα με τα επίσημα χρήματα. Οι τιμές δεν έχουν αυξηθεί. Κάποιοι υποστήριξαν ότι το σύστημα που πειραματίστηκε στο Wörgl εμποδίζει την φορολογική ισότητα, γιατί ενεργεί σαν μία μορφή εκμετάλλευσης του φορολογουμένου. Φαίνεται να υπάρχει ένα μικρό λάθος σε αυτό τον τρόπο σκέψης. Ποτέ στο παρελθόν δεν είδε κανείς τους φορολογούμενους να μη διαμαρτύρονται έντονα κατά την αφαίρεση των χρημάτων τους. Στο Wörgl κανείς δεν διαμαρτύρονταν. Αντίθετα, οι φόροι (σε μορφή γραμματίων) καταβάλλονται εκ των προτέρων στον Δήμο. Οι άνθρωποι είναι ενθουσιασμένοι με το πείραμα και διαμαρτύρονται στην Εθνική τους Τράπεζα η οποία αντιτίθεται στην έκδοση των νέων αυτών χαρτονομισμάτων (των τοπικών γραμματίων). Είναι αδύνατο να αποδώσει κανείς τη γενική βελτίωση του Wörgl μόνο στη «νέα μορφή των φόρων». Δεν μπορεί κανείς παρά να συμφωνήσει με το Δήμαρχο ότι το νέο νόμισμα εκτελεί τη λειτουργία του πολύ καλύτερα από το παλιό. Αφήνω στους ειδικούς για να διαπιστωθεί αν υπάρχει πληθωρισμός, παρά την κατά 100% κάλυψη των βασικών καταναλωτικών αγαθών. Παρεμπιπτόντως, αυξήσεις των τιμών, το πρώτο σημάδι του πληθωρισμού, δεν εμφανίζονται. Όσον αφορά την οικονομία, μπορούμε να πούμε ότι το νέο νόμισμα ευνοεί την εξοικονόμηση κατά κυριολεξία και όχι την αποθησαύριση του χρήματος. Δεδομένου ότι τα χρήματα χάνουν την αξία τους κρατώντας τα σπίτι, μπορεί κανείς να αποφύγει την υποτίμηση αυτή επενδύοντάς τα σε μία τράπεζα καταθέσεων. Το Wörgl έχει γίνει ένα είδος προσκυνήματος για τους μακρο-οικονομολόγους από διάφορες χώρες. Ο καθένας μπορεί να τους αναγνωρίσει αμέσως, από τις εκφράσεις τους, κατά τη συζήτηση τους στους όμορφους δρόμους του Wörgl, ή ενώ κάθονται στα τραπέζια των εστιατορίων. Ο πληθυσμός του Wörgl με χαρά, περήφανος για τη φήμη τους, τους καλωσορίζει θερμά.»

Το τέλος

Η Κεντρική Τράπεζα της Αυστρίας πανικοβλήθηκε, στο ενδεχόμενο το πείραμα του Wörgl να επεκταθεί σε όλη την Αυστρία και αποφάσισε να διεκδικήσει τα μονοπωλιακά δικαιώματα της, απαγορεύοντας δωρεάν νομίσματα. Η υπόθεση έφτασε ενώπιον του Αυστριακού Ανώτατου Δικαστηρίου, το οποίο επικύρωσε το μονοπωλιακό δικαίωμα της Κεντρικής Τράπεζας για την έκδοση νομίσματος. Και έγινε ποινικό αδίκημα η έκδοση “νομίσματος έκτακτης ανάγκης”. Το Wörgl γρήγορα επανήλθε στην ανεργία του 30%. Κοινωνική αναταραχή εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλη την Αυστρία, διότι οι απλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνανε γιατί η Κυβέρνησή τους και η Δικαιοσύνη, που υποτίθεται ότι εξυπηρετούν τα συμφέροντα των πολιτών, δεν τους αφήνει να εξασκούν τη δοκιμασμένη λύση που βρήκανε στην αντιμετώπιση της ύφεσης, αλλά τους επιβάλει τα δικά της μέτρα που αποδεδειγμένα όπως και πριν τους ξαναβύθισε στη φτώχεια και την ανέχεια. Το 1938 ο Χίτλερ προχώρησε στην προσάρτηση της Αυστρίας (χωρίς να βρει την παραμικρή πολεμική αντίσταση) με έναν από τους λόγους για αυτό, το ότι πολλοί άνθρωποι τον είδαν ως τον οικονομικό και πολιτικό σωτήρα τους. Ακολούθησε ο Πόλεμος, και το πείραμα του Wörgl έμεινε στην Ιστορία.

ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΓΕΩΡΓΡΑΦΙΚΗΣ ΕΝΔΕΙΞΗΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.

ΜΙΑ ΔΥΝΑΤΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΡΧΙΑ!

http://www.agrocert.gr/pages/content.asp?cntID=26&catID=15

Η ΕΞΥΠΝΗ ΠΟΛΗ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ

Στην Ιαπωνία η «έξυπνη πόλη» του μέλλοντος

Στόχος του προγράμματος «Βιώσιμη Έξυπνη Πόλη Φουτζισάγουα» (SST), το οποίο αποτελεί πρωτοβουλία της Panasonic και άλλων οκτώ ιαπωνικών ομίλων, είναι η δημιουργία μιας πόλης που θα παράγει 70% λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. 

Η SST θα χτιστεί σε μία έκταση 190 στρεμμάτων, όπου κάποτε βρισκόταν ένα εργοστάσιο της Panasonic. Στην πραγματικότητα, θα είναι μια πόλη μέσα... στην παραθαλάσσια πόλη Φουτζισάγουα, 50 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Τόκιο. Θα αποτελείται από 1.000 σπίτια και άλλα κτίρια, τα οποία θα είναι εξοπλισμένα με φωτοβολταϊκά, «έξυπνες» συσκευές, οικιακές κυψέλες καυσίμου και μπαταρίες που εγγυώνται την εξοικονόμηση εκατοντάδων ευρώ ετησίως. Τα σχέδια προβλέπουν επίσης την εγκατάσταση φορτιστών για ηλεκτροκίνητα οχήματα και φυσικά τη δημιουργία χώρων πρασίνου στο κέντρο της πόλης και όχι μόνο.

Στη λίστα των «υπό συζήτηση» χαρακτηριστικών της πόλης βρίσκονται επίσης σχέδια για τη συλλογική χρήση αυτοκινήτων, η εγκατάσταση συσκευών που θα λειτουργούν με αιολική ενέργεια, αλλά και η παροχή πρώτης τάξεως υπηρεσιών υγείας και φροντίδας για τους ηλικιωμένους κατοίκους της SST.

Και στο παρελθόν, ιαπωνικά μεγαθήρια, από τη Sony και την Toshiba ως την Toyota και τη Honda έχουν συμμετάσχει στην ανάπτυξη «έξυπνων σπιτιών» ή συστημάτων που αξιοποιούν ενεργειακά αποδοτικές τεχνολογίες. Είναι όμως η πρώτη φορά που η ιδέα εφαρμόζεται σε κλίμακα... πόλης. Μάλιστα, προεξοφλώντας την επιτυχία του εγχειρήματος, η Panasonic έχει ήδη προαναγγείλει την επανάληψή του και σε άλλες περιοχές της Ιαπωνίας.

Η ενίσχυση του ενδιαφέροντος ιαπωνικών ομίλων για τις «πράσινες» τεχνολογίες συνδέεται από πολλούς με το πρόσφατο πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα. Από τη μία η ανησυχία των πολιτών για την ασφάλεια της πυρηνικής ενέργειας και από την άλλη τα προβλήματα στην παροχή ηλεκτροδότησης που αναμένεται να αντιμετωπίσει η Ιαπωνία το καλοκαίρι, όλο και περισσότερες εταιρίες εξερευνούν λύσεις ασφαλέστερες και φιλικότερες προς το περιβάλλον.

Η υλοποίηση του σχεδίου εκτιμάται ότι θα στοιχίσει 510 εκ. ευρώ και όλα τα σπίτια αναμένεται να κατοικούνται έως το 2018 από περίπου 3.000 «πράσινους» πρωτοπόρους.

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΞΕΧΑΣΜΕΝΩΝ ΑΜΠΕΛΩΝΩΝ

Κρασιά, ελαιοτριβείο, σχολή οίνου η επένδυση Ελληνοελβετού στο νησί

Η αποκαλυψη ξεχασµενων αµπελωνων της Πατµου

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Αρχισε σαν αναζήτηση χαµένων τοπικών γεύσεων, αλλά µπορεί να εξελιχθεί σε µάθηµα επιχειρηµατικότητας. Εδώ και δεκαετίες οι κάτοικοι τηςΠάτµου έχουν απογαλακτιστεί από τη γη τους. Πέρασαν από την παραγωγή στην παροχή υπηρεσιών.Κάποτε εξήγαν προϊόντα, τώρα – κυρίως – εισάγουν. Ενας Ελληνας του εξωτερικού όµωςπροσπαθεί να αναστήσει τους αµπελώνες τους και να φέρει τους νησιώτες πιο κοντά στη φύση.

Παραθερίζει στην Πάτµο σχεδόν κάθε χρόνο απότο 1986. Οµωςτο όνοµά του ακούγεται περισσότερο τους τελευταίους µήνες στο νησί των 3.000 µόνιµων κατοίκων. Κάποιοι είναι δύσπιστοι: «Ποιος είναι αυτός; Από πού µας έρχεται;»,  λένε. Αλλοι τον αποκαλούν «φίλο του νησιού» και θαυµάζουν το φιλόδοξο σχέδιό του. Ο επισκέπτης που µονοπωλεί τιςσυζητήσεις τηςτοπικής κοινωνίας δεν είναι ένας συνηθισµένος τουρίστας. Ονοµάζεται Ιωσήφ Ζησιάδης. Είναι βουλευτής στην Ελβετία. Υπήρξε υπουργός ∆ηµόσιας Τάξης του καντονιού της Λωζάννης. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη από έλληνα πατέρα και εβραία µητέρα, αλλά υποστηρίζει τον παλαιστινιακό λαό στη Γάζα. Αριστερός στα πολιτικά φρονήµατα, αν και προτεστάντης στη θρησκεία. Ενας οικολόγος και γευσιγνώστης που προσπαθεί να υπενθυµίσει σε µια άλλοτε αγροτική κοινωνία τι θα πει αυτάρκεια.

Η ΕΠΕΝΔΥΣΗ. Αυτές τις µέρες, ο κ. Ζησιάδης θέτει σε εφαρµογή ένα σχέδιο µε την ονοµασία «Πάτοινος». Σε µια έκταση 30 στρεµµάτων θα δηµιουργήσει αµπελώνα µε τοπικές ποικιλίες κρασιού, ελαιοτριβείο, σχολή οίνου και τράπεζα σπόρων. Υπολογίζεται ότι η επένδυση θα στοιχίσει περίπου 500.000 ευρώ. Οπως λέει ο κ. Ζησιάδης, στόχος είναι η τόνωση της τοπικής οικονοµίας, η δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας για όλον τον χρόνο και ητουριστική ανάδειξη του νησιού µέσα από τις γεύσεις του.

Στις σκαµµένες πλαγιές της Πάτµου υπήρχαν αµπέλια από τον 17ο αιώνα. Οι ντόπιοι εξήγαν κρασί και σταφύλια στα παράλια της Μικράς Ασίας και αργότερα στην Αίγυπτο. Το νησί στηριζόταν στη δική του αγροτική παραγωγή µέχρι τη δεκαετία του ‘50.

Το µεταναστευτικό κύµα που ακολούθησε – αρκετοί ήταν αυτοί που έφυγαν στην Αυστραλία – σε συνδυασµό µε την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής οδήγησε τις περισσότερες καλλιέργειες σε µαρασµό. Οι κάτοικοι ασχολήθηκαν κυρίως µε παροχή υπηρεσιών (ξενοδοχεία και εστιατόρια).

«Σχεδόν όλα τα προϊόντα µας είναι εισαγόµενα. Το νησί ζει από τον τουρισµό, όχι από τα προϊόντα του», λέει ο δήµαρχος Πάτµου, Γρηγόρης Στόικος. Σήµερα, περίπου 20 Πάτµιοι παράγουν κρασί ερασιτεχνικά. Ενας από αυτούς είναι ο 66χρονος Χριστόδουλος Γρύλλης. Εδώ και 40χρόνια φτιάχνει κρασί από το αµπέλι του. Περίπου 300 κιλά τον χρόνο για να καλύπτει τις δικές του ανάγκες. «∆εν υπάρχει ενδιαφέρον από τους νέους για να ασχοληθούν», λέει. Στα ∆ωδεκάνησα, τη µεγαλύτερη οινική παράδοση έχει η Ρόδος. Συνολικά 27 οίνοι Προστατευόµενης Γεωγραφικής Ενδειξης παράγονται σήµερα από έξι οινοπαραγωγούς στα ∆ωδεκάνησα. Κυρίαρχες ποικιλίες είναι το αθήρι, το ασύρτικο και η µαλαγουζιά.

Η ΕΚΤΑΣΗ. Η αναβίωση της αµπελουργίας στην Πάτµο δεν ήταν εύκολη δουλειά για τον κ. Ζησιάδη. Εδώ και δέκα χρόνια προσπαθούσε να βρει την κατάλληλη έκταση. «Στην αρχή σκεφτόµουν να αγοράσω γη.Οι τιµές όµως ήταν πολύ υψηλές. Ζητούσαν 15.000 ευρώ το στρέµµα», λέει. Τελικά νοίκιασε για 25 χρόνια 30 στρέµµατα στην περιοχή Πέτρα, µιαπράσινη κοιλάδα στο νότιο µέρος του νησιού. Η έκταση ανήκει στη Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Σύµφωνα µε τον καθηγούµενο Αντίπα Νικηταρά, υπάρχει η προοπτική να διατεθούν και άλλες εκτάσεις. «Τα κτήµατα τα νοίκιαζαν παλιότερα άλλοι ιδιώτες, αλλά σχεδόν όλοι τα είχαν εγκαταλείψει. Κάποιοι είχαν για χρόνια να κλαδέψουν τις ελιές», λέει.

ΟΙ ΜΕΤΟΧΟΙ. Το σχέδιο του κ. Ζησιάδη προβλέπει οι καλλιεργούµενες ποικιλίες να είναι κατά δύο τρίτα λευκές και οι υπόλοιπες κόκκινες. Η ετήσια παραγωγή θα φτάνει τις 13.000 φιάλες. Τη ∆ευτέρα θα φυτευτούν οι πρώτες ρίζεςκαι η πρώτη σοδειά αναµένεται να βγει σε πέντε χρόνια. Ο κ. Ζησιάδης έχει ζητήσει τη συνδροµή και τις συµβουλές αµπελουργών τηςΕλβετίας. Εναςαπό αυτούς είναι οΡαϊµόντ Πακού. «Η φύτευση θα ξεκινούσε τον Φεβρουάριο. Αλλά το χώµα δεν ήταν έτοιµο ακόµα. Σέβοµαι τις ελληνικές ποικιλίες και ανυποµονώ να δοκιµάσω το κρασί», λέει. «Μέτοχοι»στην προσπάθεια του κ. Ζησιάδη θαείναι πολίτες του εξωτερικού.

«ΜΕΡΙΣΜΑ» ΕΝΑ ΚΡΑΣΙ. Καθένας θα µπορεί να νοικιάσει ένα κλήµα για δέκα χρόνια καταβάλλοντας µία φορά 150 ευρώ. Στο τέλος κάθε χρόνου θα παίρνει ένα µπουκάλι κρασί µε το όνοµά του. Ηδη, 500 Ελβετοί συµµετέχουν σε αυτήν τη διαδικασία. «Σε όσα µέρη κι αν ταξιδέψω παρατηρώ ότι χάνουν σιγά σιγά τις τοπικές τους γεύσεις», λέει ο 55χρονος βουλευτής. «Βρίσκεις παντού τα ίδια, ξένα, τυποποιηµένα προϊόντα. Η Πάτµος δεν παράγει το δικό της λάδι ή κρασί. Είναι καιρός να αλλάξει αυτό».

ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΒΙΩΣΗΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ

Όπου δεν υπάρχει ξενοφοβία και ρατσισμός, γίνονται πράγματα!

Αναδημοσίευση από την ηλεκτρονική έκδοση του Έθνους (του Γιώργου Σκαφίδα)

Ανέστησαν τον τόπο τους χάρη στους μετανάστες

Ο βραβευμένος δήμαρχος Ντομένικο Λουτσάνο, γνωστός και ως «Γκάντι της εποχής μας», αξιοποίησε το μεταναστευτικό ρεύμα για να αναζωογονήσει το σχεδόν εγκαταλελειμμένο χωριό του.

Μπορεί να ακούγεται τετριμμένο και ρομαντικό, αλλά πράγματι «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός». Για του λόγου το αληθές, αρκεί μια ματιά στο χωριό Ριάτσε της Καλαβρίας (Νότιας Ιταλίας), εκεί όπου οι μετανάστες γίνονται δεκτοί με ανοιχτές αγκάλες και αντιμετωπίζονται όχι ως απειλή αλλά ως πνοή αναζωογόνησης και ανάπτυξης.

Οπως το «γαλατικό χωριό» των Γκοσινί και Ουντερζό αντιστάθηκε στους Ρωμαίους, έτσι και το ιταλικό χωριό Ριάτσε αποφάσισε, υπό την καθοδήγηση του δημάρχου Ντομένικο Λουτσάνο, να αντισταθεί στο συντηρητικό ιταλικό κατεστημένο (κυβέρνηση Μπερλουσκόνι, Λέγκα του Βορρά, ιταλική μαφία κ.ά.).

Κινούμενος αντίθετα στους ξενοφοβικούς ανέμους που σαρώνουν από άκρη σε άκρη τη Γηραιά Ηπειρο, ο 52χρονος δήμαρχος δοκίμασε και κατάφερε να αναστήσει το χωριό του με τη βοήθεια μεταναστών (από το Αφγανιστάν, το Ιράκ, το Κουρδιστάν, τη Σομαλία, την Παλαιστίνη, τον Λίβανο, την Ερυθραία κ.ά.).

Πόλη-φάντασμα
Αλλοτε γεμάτο ζωντάνια, το Ριάτσε είχε φτάσει τη δεκαετία του 1990 στο σημείο να κινδυνεύει να μετατραπεί σε μια πόλη-φάντασμα. Ας όψεται το φαινόμενο της αστυφιλίας, στο πλαίσιο της οποίας ένα μεγάλο μέρος του ντόπιου πληθυσμού είχε αρχίσει, ήδη από το 1960, να εγκαταλείπει την περιοχή με κατεύθυνση τα ιταλικά αστικά κέντρα (Μιλάνο, Γένοβα, Τορίνο) ή το εξωτερικό (Γερμανία, ΗΠΑ).

Μάλιστα, η ερήμωση ήταν τέτοια, που σε κάποια φάση στην περιοχή δεν λειτουργούσε ούτε ένα κρεοπωλείο (για μπαρ και εστιατόρια, ούτε λόγος), ενώ ακόμη και το σχολείο κινδύνευε να μείνει χωρίς μαθητές.

Ωσπου ξαφνικά, τον Ιούλιο του 1998, 300 ψυχές (Κούρδοι άνδρες, γυναίκες και παιδιά) ξεβράστηκαν από τη θάλασσα σε μια παραλία κοντά στο χωριό, στο ίδιο σημείο όπου παλαιότερα, το 1972, είχαν εντοπιστεί δύο σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα (δύο ελληνικά μπρούντζινα αγάλματα).

Το ουτοπικό όραμα έγινε και ταινία

Δάσκαλος εκείνη την περίοδο στο χωριό, ο Ντομένικο Λουτσάνο καλωσόρισε τους νεοφερμένους και προχώρησε στη σύσταση ενός συλλόγου με το μεγαλεπήβολο όνομα «Πόλη του Μέλλοντος» και άρχισε, σε συνεργασία με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, να προσφέρει στους μετανάστες δωρεάν στέγη, νερό και ηλεκτρικό. Σε αντάλλαγμα, εκείνοι εργάζονταν, οι άνδρες στις οικοδομές (ανακαινίζοντας σπίτια τα οποία ενοικιάζονταν σε τουρίστες) και οι γυναίκες στη χειροτεχνία φτιάχνοντας τουριστικά σουβενίρ.

«Ενας άνθρωπος είναι άνθρωπος, είτε διαθέτει νόμιμα έγγραφα είτε όχι. Οι φτωχότεροι των φτωχών θα σώσουν το Ριάτσε και σε αντάλλαγμα, θα σωθούν και οι ίδιοι από αυτό», διακήρυττε ο Λουτσάνο, ο οποίος με αυτό σύνθημα κατόρθωσε να κερδίσει ως ανεξάρτητος υποψήφιος τις εκλογές του 2004 και να εκλεγεί δήμαρχος (επανεξελέγη τον Ιούνιο του 2009). Μάλιστα, το 2010 ανακηρύχθηκε τρίτος καλύτερος δήμαρχος στον κόσμο από τη διεθνή δεξαμενή σκέψης «City Mayors Foundation».

Ωστόσο, παρά τη διεθνή του αναγνώριση, ο Λουτσάνο, «ο Μαχάτμα Γκάντι της εποχής μας», όπως τον αποκαλούν οι φίλοι του, εξακολουθεί να έχει το ίδιο απλό και λιτό γραφείο απ’ όπου ξεκίνησε την καριέρα του, με τις αφίσες του Τσε Γκεβάρα και των Ζαπατίστας, ενώ αγαπημένη του λέξη συνεχίζει να είναι η λέξη «ουτοπία».

Οσο για το Ριάτσε, το χωριό της Καλαβρίας με τους 1.726 κατοίκους (από τους οποίους, οι 250 είναι μετανάστες) αποτελεί πρότυπο ανάπτυξης (με αποτέλεσμα να επιστρέφουν σε αυτό ακόμη και όσοι το είχαν εγκαταλείψει). Το παράδειγμά του έχουν αρχίσει να το ακολουθούν και κάποια διπλανά χωριά, ενώ μέχρι τη Νότια Ιταλία ταξίδεψε πρόσφατα και ο σκηνοθέτης Βιμ Βέντερς, προκειμένου να ζήσει από κοντά την «πραγματική ουτοπία» του Ριάτσε και να την κάνει ταινία με την ονομασία «Η Πτήση».

Ο Μοναχός και ο Λύκος

Μια εκπληκτική περίπτωση απόλυτης επαφής και επικοινωνίας με την φύση!

http://www.youtube.com/watch?v=dIH0nfgvUt0&feature=player_embedded

ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ...

• Πίσω από κάθε γεγονός υπάρχει μια αιτία, πίσω από κάθε αιτία μια άλλη αιτία, και πίσω από αυτή κάποια άλλη. Και πίσω από αυτή που θα θεωρήσεις πρωταρχική αιτία, κρύβεται κάποια άλλη. Έτσι, αν ψάχνεις πάντα για την αιτία πίσω από την αιτία, δεν θα καταφέρεις τίποτα γιατί η αλυσίδα αυτή είναι άπειρη και η ζωή σου πεπερασμένη. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε είναι ότι είμαστε μέρος ή καλύτερα, συμμετέχουμε σε ένα κοσμικό παιχνίδι, που ανάλογα με τον ρόλο σου, σου αποκαλύπτονται πράγματα.

• Η γνώση είναι σαν την γυναίκα – και γραμματικά είναι θηλυκού γένους – πρέπει να συμφιλιωθεί μαζί σου.
  Είναι σχέση έρωτα και θα σου αποκαλύπτεται, όσο βλέπει ότι δεν την εκμεταλλεύεσαι.
  Μια γυναίκα που την πλησιάζεις σαν εκμεταλλευτής, κουμπώνεται και φεύγει. Μόνο αν δει η γνώση ότι είσαι ερωτευμένος μαζί της, ερωτευμένος εσωτερικά, χωρίς σκοπιμότητες και ιδιοτέλεια, αρχίζει και σου ανοίγεται.
  Και θα σου ανοιχτεί όσο θέλει αυτή. Αυτή είναι η γνώση. 

• Όταν καταλάβει ο άνθρωπος ότι όλα είναι ένα matrix, μια εικόνα, θα καταλάβει ότι μια εικόνα δεν μπορεί να ευτυχίσει. Κάθεσαι μπροστά στον καθρέφτη και βλέπεις το είδωλό σου. Το είδωλό σου από μόνο του δεν μπορεί να ευτυχίσει. Θα ευτυχίσει αν ευτυχίσεις εσύ.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ

Εμφανής η τάση επιστροφής στα βουνά

Ολοένα και αυξάνει το ρεύμα μόνιμης διαβίωσης στους ορεινούς οικισμούς της χώρας μας τα τελευταία χρόνια

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ», Πέμπτη 23 Δεκεμβρίου 2010

Του Γιαννη Eλαφρου

Μια νέα ευκαιρία για μια άλλη ανάπτυξη στα ελληνικά βουνά εμφανίζεται τα τελευταία χρόνια, κατά τα οποία καταγράφεται μια μικρή, αλλά εμφανής πια τάση επιστροφής στα ορεινά. Η τάση ολοκληρωτικής εγκατάλειψης των ορεινών οικισμών έχει ανακοπεί, οι πληθυσμοί σε ορεινές πόλεις εμφανίζουν σημάδια ανάκαμψης, ενώ φυτρώνουν και τα πρώτα βλαστάρια μιας νέας παρουσίας σε ορεινά χωριά. «Ηδη τα τελευταία χρόνια καταγράφεται μια αύξηση 4% των πληθυσμών στους ορεινούς όγκους. Εκτιμάμε ότι η επιστροφή στα βουνά θα αποτυπωθεί με πιο καθαρό τρόπο στην απογραφή του 2011», λέει στην «Κ» ο κ. Δημήτρης Καλιαμπάκος, καθηγητής του Μετσοβίου Πολυτεχνείου και συντονιστής του Διεπιστημονικού Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Περιβάλλον και Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών».

Οσοι εξορμήσουμε τις μέρες των γιορτών στα ορεινά θα συναντήσουμε αυτό τον κόσμο, που πήρε τη μεγάλη απόφαση και... πήρε τα βουνά. Πρόκειται για δύο κατηγορίες. Καταρχήν, είναι οι λεγόμενοι εσωτερικοί «πρόσφυγες ποιότητας ζωής», δηλαδή πολίτες που αν και είχαν μια ικανοποιητική δουλειά στις μεγάλες πόλεις, απαυδισμένοι από την εντατικοποίηση, την κενότητα και την πολλαπλή ρύπανση των μεγαλουπόλεων αναζητούν ένα διαφορετικό τρόπο ζωής, μια άμεση επαφή με τη φύση. Η δεύτερη μεγάλη δεξαμενή, η οποία θα αυξάνεται τα επόμενα χρόνια, είναι οι νεόπτωχοι των πόλεων, μακροχρόνια άνεργοι ή εργαζόμενοι με πενιχρές αποδοχές, που δεν βλέπουν διέξοδο και αναζητούν ένα νέο ξεκίνημα στα χωριά τους.

Τα ελληνικά βουνά έχουν δυνατότητες να υποδεχθούν αυτές τις αναζητήσεις. Καταρχήν οι ορεινοί όγκοι στη χώρα μας είναι πολύ εκτεταμένοι. Η Ελλάδα αποτελεί τη δεύτερη πιο ορεινή χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με το 70% του εδάφους της να είναι ορεινό και ένα μεγάλο μέρος των οικισμών της να είναι κτισμένοι στα βουνά. «Για 500 τουλάχιστον χρόνια η Ελλάδα ήταν τα βουνά. Η ορεινή Ελλάδα, καρδιά και καταφύγιο του ελληνισμού τους τελευταίους πέντε αιώνες, υπέστη τέσσερα δραματικά πλήγματα στο τελευταίο μισό του εικοστού αιώνα. Αρχικά ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, που θέατρό του ήταν τα βουνά της Βόρειας Ελλάδας και ειδικότερα της Ηπείρου, στη συνέχεια ο Εμφύλιος και μετά τα δύο συνεχόμενα “τσουνάμι”, της μετανάστευσης το ’60, και της αστυφιλίας το ’70, στράγγιξαν τη ζωή από τις ορεινές περιοχές, έκαναν την ορεινή Ελλάδα παρία των οικονομικών, τεχνολογικών και πολιτιστικών εξελίξεων», σημειώνει ο κ. Καλιαμπάκος.

«Κιβωτός»... αστυφιλίας

Ο κατακλυσμός της αστυφιλίας, πέρα από τα προβλήματα που προκάλεσε, διαμόρφωσε και μια «κιβωτό», όπου διασώθηκε με λίγα σχετικά τραύματα ο πλούτος (οικιστικός και φυσικός) της ορεινής Ελλάδας, μαζί με ορισμένα στοιχεία του πολύτιμου πολιτισμού της. Το βλέπει κανείς παραστατικά στη διαφορά που έχουν τα κατεστραμμένα καμποχώρια, από τις αετοφωλιές. «Η ορεινή Ελλάδα κρατήθηκε σχετικά μακριά από μια μονοδιάστατη ανάπτυξη, η οποία “φτηναίνει” όλες τις αξίες και καταστρέφει αλόγιστα και ασυλλόγιστα το περιβάλλον, υποτάσσοντάς τα στην υπέρτατη αρχή της κερδοφορίας», τονίζει ο κ. Καλιαμπάκος. Είναι σαν η ζωή στα ορεινά να «πάγωσε», να μπήκε στην κατάψυξη, μόνο και μόνο όμως για να διατηρηθούν η αρχιτεκτονική, το τοπίο και το φυσικό περιβάλλον σχετικά ανέγγιχτα.

Αυτή είναι και η μεγάλη δύναμη των ελληνικών βουνών. Κι εδώ είναι το κρίσιμο στοίχημα: Θα αξιοποιηθεί για μια ισόρροπη ανάπτυξη με κέντρο τις ανθρώπινες ανάγκες ή θα ξοδευτεί σε μια στρεβλή «ανάπτυξη», υποταγμένη στο άμεσο κέρδος, που θα εξαντλήσει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των ορεινών περιοχών; Γιατί βεβαίως εάν καταστραφεί, για παράδειγμα, η μοναδικότητα των ορεινών οικισμών, θα χαθεί για πάντα.

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει ένα αυξανόμενο τουριστικό ρεύμα προς τα ελληνικά βουνά, που είναι ελπίδα και απειλή. «Το ζήτημα είναι να μη γεμίσουμε παντού Αράχωβες», τονίζει ο κ. Καλιαμπάκος. Υπάρχουν δυνατότητες για μια τουριστική ανάπτυξη διαφορετικού τύπου. Πολύς κόσμος που ανεβαίνει στα βουνά δεν θέλει να μεταφέρει την πόλη μαζί του, αλλά να περπατήσει στα μονοπάτια, να γνωρίσει τις ομορφιές τους, να πάρει μια βαθιά ανάσα από το οξυγόνο της «άγριας φύσης».

Σημαντικοί τομείς ανάπτυξης

Μια νέα άνθιση των βουνών δεν μπορεί να στηριχθεί μόνο στον τουρισμό. Η βιολογική γεωργία, η κτηνοτροφία, η ενέργεια, η αξιοποίηση του δασικού πλούτου, η μικρή βιοτεχνία και το εμπόριο είναι τομείς που μπορούν να αναπτυχθούν. Ερευνα του μεταπτυχιακού του ΕΜΠ στα Τζουμέρκα μεταξύ 11 πολιτών, που ανέβηκαν στα κακοτράχαλα βουνά για ένα δεύτερο ξεκίνημα, κατέγραψε ότι απασχολούνται σε ξενώνες, στο ορειβατικό καταφύγιο και στο δασικό χωριό, αλλά και σε ένα μικρό υδροηλεκτρικό έργο, σε εργαστήριο λαϊκής τέχνης και σε μονάδα παραδοσιακών προϊόντων.

«Τα βουνά προσφέρονται για μια ισόρροπη ανάπτυξη όλων των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, χωρίς μεγάλες συγκεντρώσεις που επιβαρύνουν το τοπίο», λέει στην «Κ» ο κ. Νίκος Κατσουλάκος, μηχανολόγος και υποψήφιος διδάκτορας στην ανάπτυξη των βουνών. «Στα ορεινά απαιτείται πολύ μεγάλη κατανάλωση ενέργειας για θέρμανση. Στο Μέτσοβο δαπανούνται 2,5 εκατ. ευρώ τον χρόνο γι’ αυτό τον σκοπό. Αξιοποιώντας τη δασική βιομάζα, τα κτηνοτροφικά απόβλητα, μικρά φράγματα και μικρό αριθμό ανεμογεννητριών μελετούμε ακόμα και την ενεργειακή αυτονομία της περιοχής», συμπληρώνει ο κ. Κατσουλάκος.

Η αρχιτέκτονας κ. Στέλλα Γιαννακοπούλου, επίσης υποψήφια διδάκτορας, υπογραμμίζει την αξία της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Μάλιστα, σε ερωτηματολόγιο μεταξύ επισκεπτών και κατοίκων του Μετσόβου υπήρχε θετική ανταπόκριση στην καταβολή ενός ποσού υπέρ της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. «Οι επισκέπτες, αλλά και πολλοί ντόπιοι ενοχλούνται από φαινόμενα αλλοίωσης της παραδοσιακής εικόνας, όπως για παράδειγμα η κυκλοφορία αυτοκινήτων και λεωφορείων», σημειώνει η κ. Γιαννακοπούλου.

Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δυστυχώς οι κυβερνήσεις δεν έχουν σχέδιο για τα βουνά, όπως στην Καταλωνία. «Δεν υπάρχει χωροταξικό για την ανάπτυξη των βουνών, ούτε σχέδιο ενισχύσεων. Για να μείνει όμως ο κόσμος στα βουνά πρέπει να υπάρχουν υποδομές, πρώτα απ’ όλα υγείας και εκπαίδευσης. Απεναντίας, τώρα προωθούνται περικοπές», τονίζει ο κ. Καλιαμπάκος.

ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ...

• Είναι κληρονομικό μας δικαίωμα να έχουμε υγιεινά τρόφιμα, φρέσκο νερό και καθαρό αέρα.
• Είναι πολύ σημαντικό να συνηδητοποιήσουμε οτι είμαστε εμείς οι άνθρωποι που είμαστε οι κυρίαρχοι.
• Η μόνη δύναμη που μπορεί να ασκεί μια κεντρική εξουσία πάνω μας είναι αυτή που τους έχουμε δώσει εμείς οι ίδιοι.
• Κατανοήστε την δύναμη του εαυτού σαν και την δύναμη της κοινότητας σας.
• Κλείστε την τηλεόραση και αφήστε την κλειστή και μετά από ένα μήνα χωρίς τηλεόραση θα εκπλαγείτε από το πόσο καλύτερα και περισσότερο υγιείς θα αισθάνεστε.
• Βρείτε πάλι την επαφή με τη φύση.

ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ - ΚΑΪΜΑΚΤΣΑΛΑΝ

Σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από την πόλη της Εδεσσας και πολύ κοντά στο χιονοδρομικό κέντρο Bόρας βρίσκεται ο παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός του Aγίου Aθανασίου (ή Tσέγανη). Το χωριό κτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα στους πρόποδες του βουνού Bόρας (ή Kαϊμακτσαλάν), στην κορυφή Πιπερίτσα στα 1.200 μ., και ήταν κάποτε μια ανθούσα κτηνοτροφική κοινότητα μέχρι τη δεκαετία του '70. Mετά άρχισε η κάθετη πτώση, μέχρι το 1995 οπότε όλο το χωριό «ρήμαξε» και έφτασε να αριθμεί μόνο δύο οικογένειες. Oι υπόλοιπες είτε «πήραν των ομματιών τους», είτε μετοίκησαν χαμηλότερα στον Νέο Aγιο Aθανάσιο. Mε την κατασκευή του χιονοδρομικού κέντρου το 1995 η κατάσταση αντιστράφηκε.

Σήμερα είναι ένα πανέμορφο τουριστικό χωριό με κεραμοσκεπή κτίρια, δείγματα της πολύ ενδιαφέρουσας παραδοσιακής μακεδονικής αρχιτεκτονικής, που συνδυάζεται απόλυτα με το φυσικό τοπίο της περιοχής. Εδώ θα τα βρείτε όλα: παραδοσιακή φιλοξενία, σκι, τρέκινγκ, περιηγήσεις, ιππασία, τοξοβολία και άλλα πολλά και όμορφα για να απολαύσετε τη Φύση και τη διαμονή σας. Θα σας θυμίσει έντονα τουριστικά χωριά της Γερμανίας ή της Aυστρίας που βρίσκονται κοντά σε χιονοδρομικά κέντρα. Oλα είναι πετρόχτιστα, ομοιόμορφα και περιποιημένα, με παρτέρια για λουλούδια και για δέντρα.

Σημαντικό αξιοθέατο του χωριού είναι η εκκλησία της Aναλήψεως, η οποία κτίστηκε στα τέλη του 1700. Το χωριό τα έχει όλα όσον αφορά το φαγητό, τον καφέ, το ποτό και τη διασκέδαση. Θα φύγετε μόνον αν θέλετε να περιηγηθείτε στα γύρω μέρη.

Αξίζει να δείτε...

·         1 Την Eδεσσα, πρωτεύουσα του νομού και πόλη των καταρρακτών, το «Mάντσεστερ της Aνατολής» όπως ήταν γνωστή κατά τον Mεσοπόλεμο. H ονομασία δόθηκε λόγω των πολλών εργοστασίων που δούλευαν με κινητήρια δύναμη το νερό! Πολλά από τα κτίσματα σώζονται ακόμα. Mια πολύ όμορφη πόλη, γνωστή στο πανελλήνιο όχι μόνο για τους καταρράκτες, αλλά και για τα κεράσια της, με 25.000 κατοίκους, με πολλά νερά και πράσινο και πανέμορφα διατηρητέα κτίρια. Kαι βέβαια καφέ, μπαράκια, εστιατόρια και γενικώς άπαντα τα απαραίτητα! Στην πόλη να δείτε τον καταρράκτη Kάρανο που πέφτει επιβλητικός από ύψος 70 μέτρων. Oι καταρράκτες δημιουργήθηκαν το 1395 από ένα μεγάλο σεισμό που ισοπέδωσε σχεδόν την πόλη. Aκόμα το Yπαίθριο Mουσείο Nερού, όπου θα δείτε πώς η δύναμη του νερού κινούσε τα παλιά εργοστάσια, καθώς και το Eνυδρείο της πόλης, που είναι από τα ελάχιστα στην Eλλάδα με ενδημικά ψάρια γλυκού νερού. Tέλος, κάντε μια βολτίτσα στην παλιά Xριστιανική συνοικία της πόλης, το Bαρόσι με τα καλντερίμια της και τις χαρακτηριστικές οικίες, εξαίρετα δείγματα μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής. ·         2 Τον υγροβιότοπο Aγρας - Bρυττών - Nησίου στα 7 χιλιόμετρα από την Eδεσσα, στο δρόμο για Aγιο Aθανάσιο. Yπάρχει περίπτερο πληροφοριών με όλα τα σχετικά. Tο χειμώνα στη λίμνη μπορεί κανείς να παρατηρήσει σπάνια είδη, όπως λαγγόνες, κύκνους, αρκετά είδη πάπιας, καθώς και σπάνια αρπακτικά όπως αετογερακίνα, καλαμόκιρκο, βαλτόκιρκο και κάποιες φορές χρυσαετό. ·         3 Τη λίμνη Bεγορίτιδα, στα 22 χιλιόμετρα από την Eδεσσα. ·         4 Τα Λουτρά Λουτρακίου στα 32 χιλιόμετρα από την πόλη - θα σας συνιστούσα ολοθέρμως να έχετε μαγιό μαζί σας, καθώς και μπουρνούζι. Aκόμα και με χιόνι, η σταθερή θερμοκρασία του νερού στις φυσικές πισίνες είναι 37 βαθμοί. Πάνω από τα Λουτρά υπάρχουν σπήλαια, πολλά εκ των οποίων δεν έχουν εξερευνηθεί ακόμη. ·         5 Το Mαύρο Δάσος, από το οποίο λέγεται πως έπαιρνε την ξυλεία ο Mέγας Aλέξανδρος για τις σάρισες, τα εξάμετρα δόρατα των Mακεδόνων πολεμιστών.  ·         6 Το Xιονοδρομικό Kέντρο, ακόμα και αν δεν κάνετε σκι, αφού ήρθατε που ήρθατε έως εδώ. Eξάλλου το σαλέ είναι συμπαθέστατο και το βουνό επιβλητικότατο. Tο Kαϊμακτσαλάν (Bόρας) πήρε την ονομασία της κορυφής του (Kαϊμακτσαλάν = λευκό βουνό) που βρίσκεται στα 2.524 μ. H βλάστηση αρχίζει από τους πρόποδες με πλατάνια και πεύκα και καταλήγει σε οξιές μέχρι τα 1.900 μ., γιατί πιο πάνω δεν φύονται δέντρα.

ΚΡΟΚΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ: ΤΟ ΦΥΤΟ ΚΑΙ Η ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΤΟΥ

http://www.iama.gr/ethno/crocus/ptsls.html

"Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ"

Κάποτε κάποιοι άνθρωποι επέλεξαν σημεία μεγάλης φυσικής ομορφιάς στις επαρχίες της Ελλάδας για να δημιουργήσουν οικισμούς.

Σήμερα αυτοί οι οικισμοί σχεδόν εγκαταλελημένοι παραμένουν ανενεργοί και στο έλεος της φθοράς και του χρόνου εως ότου πιθανά πάψουν να υπάρχουν στους χάρτες και στις μνήμες των ανθρώπων.

“Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ” αποτελεί την δράση η οποία δραστηριοποιείται στην αναζήτηση των ανθρώπων που προέρχονται από αυτούς τους οικισμούς και πιθανά διατηρούν και τους τίτλους ιδιοκτησιών τους, οι οποίοι ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν τις συνθήκες που τους επιτρέπουν να ζήσουν πάλι σε αυτούς τους οικισμούς ή να δώσουν την δυνατότητα σε άλλους ανθρώπους που το επιθυμούν να το κάνουν πραγματικότητα.

Ο πρώτος στόχος της δράσης αφορά έναν ορεινό οικισμό της Ηπείρου, στον ορεινό όγκο των Τζουμέρκων, το Βατάτσι Μικροσπηλιάς.

Πρόκειται για έναν οικισμό τοποθετημένο κυριολεκτικά μέσα σε ένα εκπληκτικό φυσικό τοπίο, με παραδοσιακές Ηπειρώτικες λιθόκτιστες κατοικίες υψηλής αισθητικής  και αρχιτεκτονικής αξίας.

Η δράση στοχεύει στην εκμετάλευση του οικισμού με βιώσιμους τρόπους, είτε ως πρότυπος παραδοσιακός τουριστικός προορισμός, είτε εκμεταλευόμενος σύγχρονους τρόπους ανάπτυξης όπως μονάδες παραγωγής και εμφιάλωσης νερού, παραγωγή παραδοσιακών προιόντων όπως τσίπουρο, δημιουργία αιολικού πάρκου, φωτοβολταικού πάρκου.

Αποτελεί στόχο η επαναδραστηριοποίηση του οικισμού σε πλήρη ανάπτυξη τα επόμενα 5 χρόνια με 50 ανθρώπους οι οποίοι εχουν επιλέξει να ζήσουν εκεί μόνιμα.

Απότερο στόχο αποτελεί η επέκταση της ιδέας και η επανακατοίκηση τέτοιων οικισμών σε όλη την Ελλάδα με τον οικισμό στα Τζουμέρκα να λειτουργεί πιλοτικά ως πρότυπο και πηγή έμπνευσης.

Το καλοκαίρι του 2011 σχεδιάζεται περίοδος δράσεων εθελοντισμού και πολιτισμού στην περιοχή του οικισμού με στόχο την ανάδειξη της περιοχής, την ευαισθητοποίηση των ιδιοκτητών και των κατοικών και στην ενεργή επαναδραστηριοποίηση τους σε θέματα διατήρησης και ανάπτυξης του. Οι δράσεις εθελοντισμού περιλαμβάνουν εργασίες όπως διάνοιξη μονοπατιών και αποκατάσταση παραδοσιακών γκαλντεριμιών. Οι πολιτιστικές δράσεις αφορούν ορειβατικούς περιπάτους, μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις καθώς επίσης και δραστηριότητες βουνού όπως ιππασία και Rafting.

FREETOWN CHRISTIANIA

http://en.wikipedia.org/wiki/Freetown_Christiania

ΑΝΑΒΡΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ: ΕΝΑΣ ΚΡΥΜΜΕΝΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ

http://www.forthnet.gr/templates/newsPosting.aspx?p=252319

Η ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΜΑΡΙΝΑΛΕΔΑ

http://sxoliastesxwrissynora.wordpress.com/2010/04/28/%CE%B7-%CE%B5%CE%BD%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%AD%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B1-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CF%80%CF%84%CF%89%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BC%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%B1%CE%BB/